Thấy được những tác động từ hoạt động xả thải ra môi trường của các hầm lò khai thác than, nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp… làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người dân cũng như phát triển dịch vụ, du lịch trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh đã phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng các trạm quan trắc môi trường tự động tại Quyết định số 2819/QĐ-UBND ngày 18/10/2013. Theo đó, có 18 trạm quan trắc môi trường tự động được triển khai xây dựng, trong đó tập trung vào các cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao, ảnh hưởng lớn đến các trung tâm đô thị, khu du lịch… Điển hình như đầu tư 07 hệ thống truyền dẫn dữ liệu tại các nhà máy xi măng, nhiệt điện về trung tâm điều hành; 01 trung tâm điều hành đặt tại sở Tài nguyên và Môi trường; 01 bảng điện tử hiển thị thông tin quan trắc môi trường tự động, liên tục đặt tại Ngã ba Kênh Liêm (TP Hạ Long). Các thiết bị này đều mới với công nghệ tiên tiến, hiện đại trên thế giới, thân thiện với môi trường, xuất xứ Châu Âu.
Đến nay các trạm quan trắc môi trường thuộc dự án này đã được nghiệm thu đưa vào sử dụng từ ngày 25/12/2015. Hệ thống thu thập được bộ dữ liệu quan trắc tự động cho phép đánh giá được mức độ ô nhiễm các thông số cơ bản về môi trường không khí, nước tại các khu vực đặt trạm quan trắc và được công bố số liệu quan trắc trực tuyến (online) ra bảng hiển thị điện tử tại Kênh Liêm, để nhân dân giám sát, đồng thời công bố trên Cổng Thông tin điện tử của Sở Tài nguyên và Môi trường để công bố rộng rãi cho tổ chức, cơ quan, người dân nắm bắt được diễn biến môi trường trên địa bàn tỉnh.
Cùng với đó, toàn bộ các đơn vị sản xuất xi măng, nhiệt điện đã thực hiện lắp đặt công tơ điện tử do cơ quan Nhà nước kẹp chì đo lượng điện tiêu thụ độc lập của hệ thống lọc bụi tĩnh điện. Sau kết quả đạt được từ Dự án đầu tư xây dựng các trạm quan trắc môi trường tự động, UBND tỉnh tiếp tục ban hành nhiều văn bản yêu cầu các cơ sở phát thải lớn thực hiện lắp đặt hoàn thiện đồng bộ thiết bị quan trắc phát thải theo Nghị định số 38/2015/NĐ-CP ngày 24/4/2015 của Chính phủ. Nhận thức được vấn đề trong công tác bảo vệ môi trường, đến hết tháng 11-2017, các doanh nghiệp đã đầu tư lắp đặt thêm mới 27 trạm quan trắc môi trường tự động, đó là: Công ty Nhiệt điện Quảng Ninh lắp đạt 04 trạm; Công ty nhiệt điện Uông Bí lắp đặt 02 trạm; Công ty Nhiệt điện Đông Triều lắp đặt 02 trạm; Công ty Nhiệt điện Mông Dương 1 lắp đặt 07 trạm; Công ty Nhiệt điện Mông Dương 2 lắp đặt 05 trạm; Công ty Nhiệt điện Cẩm Phả lắp đặt 01 trạm; Công ty Cổ phần xi măng Hạ Long lắp đặt 01 trạm; Công ty Cổ phần xi măng Thăng Long lắp đặt 01 trạm; Công ty Cổ phần xi măng Cẩm Phả lắp đặt 01 trạm; Nhà máy xi măng Lam Thạch - Công ty Cổ phần xi măng và xây dựng Quảng Ninh lắp đặt 01 trạm; Khu Công nghiệp Texhong Hải Hà lắp đặt 01 trạm; Khu Công nghiệp Việt Hưng lắp đặt 01 trạm.
Trạm quan trắc môi trường tự động tại Nhà máy sàng tuyển Nam Cầu Trắng.
Như vậy tính đến tháng 11-2017, trên địa bàn Quảng Ninh đã có 45 trạm quan trắc môi trường tự động được đầu tư lắp đặt. Việc thực hiện lắp đặt thiết bị quan trắc môi trường tự động bước đầu đã thay đổi nhận thức của chủ doanh nghiệp đối với công tác bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất. Các nhà máy nhiệt điện đã chủ động thực hiện nâng cấp hệ thống lọc bụi, khử khí độc mới thay thế cho hệ thống cũ không đáp ứng được yêu cầu của quy chuẩn môi trường hiện hành. Được biết, TKV và Tổng Công ty Đông Bắc đang triển khai dự án lắp đặt 56 trạm quan trắc môi trường tự động, dự kiến sẽ hoàn thành trong tháng 6-2018.
Hiện nay, Quảng Ninh đang trong giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ từ phát triển “nâu” sang “xanh”, vì vậy trong năm 2018, tỉnh Quảng Ninh quyết định lựa chọn chủ đề công tác là “Bảo vệ và nâng cao chất lượng môi trường tự nhiên”, với mục đích sẽ đem lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân, cộng đồng xã hội. Từ mục tiêu này, trong năm 2018, UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp tục đôn đốc các đơn vị có liên quan thực hiện nghiêm Thông báo số 12/TB-UBND ngày 17/01/2017 của đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh tại buổi làm việc nghe báo cáo tổng thể tình hình đầu tư hoạt động hệ thống quan trắc môi trường tự động trên địa bàn tỉnh. UBND tỉnh cũng sẽ yêu cầu các đơn vị tiếp tục lắp đặt các trạm quan trắc môi trường tự động và truyền số liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường để giám sát, bao gồm: Khu Công nghiệp Cái Lân, Hải Yên, Đông Mai.
Để kiểm soát số liệu quan trắc môi trường tự động tại các đơn vị nhằm phản ánh chính xác và khách quan, UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường giám sát việc thực hiện việc vận hành hệ thống quan trắc môi trường tự động theo quy định tại Thông tư số 24/2017/TT-BTNMT ngày 01/9/2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trường; kiên quyết xử lý vi phạm hành chính theo quy định đối với các trường hợp cố tình làm sai lệch số liệu quan trắc môi trường tự động hoặc có số liệu quan trắc môi trường tự động vượt giới hạn cho phép sau khi đã được nhắc nhở./.