- Xin ông cho biết hiệu quả hoạt động của các trạm quan trắc môi trường tự động hiện có trên địa bàn Quảng Ninh?

+ Từ năm 2015, tỉnh đã nghiệm thu, đưa vào sử dụng 19 trạm quan trắc môi trường tự động, gồm: 13 trạm do UBND tỉnh đầu tư; 5 trạm do TKV đầu tư; 1 trạm do Nhà máy xi măng Lam Thạch đầu tư, cùng 7 hệ thống truyền dẫn dữ liệu tại các nhà máy xi măng, nhiệt điện. Thông qua hoạt động truyền dữ liệu từ các cơ sở xi măng, nhiệt điện thuộc phạm vi dự án đã tạo tiền đề cho việc yêu cầu các cơ sở phát thải lớn thực hiện lắp đặt hoàn thiện đồng bộ thiết bị quan trắc phát thải. Tính đến nay, các doanh nghiệp đã đầu tư lắp đặt mới 88 trạm quan trắc môi trường, nâng tổng số lên 114 trạm.

Việc xây dựng và đưa vào vận hành hệ thống quan trắc môi trường tự động trên địa bàn tỉnh đã mang lại hiệu quả quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng công tác quản lý nhà nước về môi trường trên địa bàn tỉnh. Cụ thể, dữ liệu quan trắc môi trường tự động cơ bản cho phép đánh giá được mức độ ô nhiễm về môi trường không khí, nước tại các khu vực đặt trạm quan trắc.

Đặc biệt, để có thêm một kênh nhằm giám sát, chỉ đạo việc bảo vệ môi trường, Sở TN&MT đã công bố số liệu quan trắc trực tuyến (online) tới điện thoại cầm tay của các đồng chí lãnh đạo tỉnh; lãnh đạo 7 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh (Đông Triều, Uông Bí, Hạ Long, Hoành Bồ, Cẩm Phả, Vân Đồn, Hải Hà) và các cơ quan liên quan nắm bắt kịp thời về tình hình phát thải ra môi trường của các doanh nghiệp lớn (xi măng, nhiệt điện, TKV, Tổng Công ty Đông Bắc, các khu công nghiệp...) để chỉ đạo. Đồng thời dữ liệu của hệ thống quan trắc môi trường tự động trên địa bàn tỉnh được truyền trực tiếp tới bảng hiển thị điện tử tại Kênh Liêm (nay chuyển về cổng Trường dân lập Lê Thánh Tông, phường Hồng Hà, TP Hạ Long), tại Trung tâm hành chính công của 7 địa phương nói trên để nhân dân phối hợp giám sát.

- Ông có thể nói rõ hơn việc khai thác, sử dụng số liệu quan trắc này ra sao?

+ Thông qua hoạt động truyền dữ liệu của hệ thống quan trắc môi trường tự động trên địa bàn tỉnh đã tác động trực tiếp vào ý thức, trách nhiệm của các chủ doanh nghiệp, chính vì vậy, các doanh nghiệp đã đầu tư lắp đặt mới 88 trạm quan trắc môi trường tự động, phục vụ cho công tác chỉ đạo điều hành sản xuất tại doanh nghiệp và cung cấp thông tin phục vụ công tác quản lý nhà nước về môi trường trên địa bàn tỉnh. Hệ thống quan trắc môi trường tự động trên địa bàn tỉnh giúp cơ quan quản lý nhà nước kiểm soát liên tục, tự động 24/24h hoạt động phát thải của các doanh nghiệp. Kịp thời đưa ra các biện pháp xử lý, ngăn chặn hoạt động phát thải vượt giới hạn cho phép theo Quy chuẩn Việt Nam ra môi trường.

Thông qua hoạt động của hệ thống quan trắc môi trường tự động, đã tác động trực tiếp đến các chủ doanh nghiệp trong công tác đầu tư, bảo dưỡng hệ thống xử lý môi trường để đảm bảo đạt yêu cầu trước khi phát thải ra môi trường, đồng thời thay đổi quy trình sản xuất, vận hành để thân thiện hơn với môi tường, cụ thể như: Việc thay đổi nhiên liệu trong quá trình khởi động lò đốt từ dầu FO sang DO, đầu tư hệ thống khử lưu huỳnh, hệ thống lọc bụi tĩnh điện; lắp đặt công tơ điện tử cho hệ thống lọc bụi tĩnh điện để các cơ quan kiểm tra, nhân dân phối hợp giám sát...

- Là tỉnh có nhiều KCN và các đơn vị sản xuất trong lĩnh vực công nghiệp, liệu số lượng các trạm quan trắc hiện có đã cung cấp được những thông tin khách quan về môi trường và trong thời gian tới có đầu tư thêm các trạm quan trắc không thưa ông?

+ Với tổng số 114 trạm, có lẽ Quảng Ninh là địa phương có số lượng trạm quan trắc môi trường tự động nhiều nhất cả nước. Tuy nhiên, để phản ánh đầy đủ, chính xác hiện trạng môi trường của tỉnh, thời gian tới Sở TN&MT tiếp tục đôn đốc các đơn vị lắp đặt các trạm quan trắc môi trường tự động và truyền số liệu về sở, bao gồm các KCN: Cái Lân, Hải Yên, Đông Mai; đôn đốc các doanh nghiệp xi măng, nhiệt điện thực hiện thay đổi nhiên liệu trong quá trình khởi động lò đốt, đầu tư hệ thống khử lưu huỳnh, hệ thống lọc bụi tĩnh điện để giảm tối đa ô nhiễm môi trường trong hoạt động.

Sở cũng đang đẩy nhanh tiến độ thực hiện Dự án nâng cao năng lực hệ thống quan trắc môi trường tự động (lắp đặt bổ sung 5 trạm quan trắc môi trường tự động không khí tại Đông Triều, Quảng Yên, Cẩm Phả, Hải Hà, KCN Cái Lân và 1 trạm quan trắc môi trường tự động nước biển ven bờ tại Hải Hà...) dự kiến đưa vào hoạt động trong tháng 6/2019.

Di chuyển các trạm quan trắc tự động không còn phù hợp như tại: Cảng Vân Đồn, Lán Tháp, Vũng Đục, Nam Cầu Trắng về các vị trí mới phù hợp hơn. Sở TN&MT sẽ tăng cường kiểm tra đột xuất, lấy mẫu đối chứng, đánh giá độc lập hoạt động của các trạm quan trắc tự động tại các doanh nghiệp, đầu tư hệ thống kiểm chuẩn khí thải, nước thải để đảm bảo tính chính xác của các số liệu quan trắc tự động. Đồng thời chủ trì phối hợp với các cơ quan chức năng của tỉnh và UBND TP Hạ Long kiểm soát chặt chẽ môi trường Vịnh Hạ Long để tạo môi trường thuận lợi phát triển ngành du lịch, dịch vụ.

- Xin cảm ơn ông!

Thu Trang (thực hiện)